
-
Najnowsze wpisy
Nasze kursy
Z roku na rok można zauważyć że wiedza z zakresu szeroko pojętej edukacji ekologicznej w naszym polskim społeczeństwie wzrasta. Od kilku lat obserwujemy, że różnego rodzaju firmy, stowarzyszenia, fundacje czy nawet media angażują społeczeństwo do podnoszenia wiedzy z zakresu szeroko pojętej “ekologii”, ochrony środowiska, czy też stosowanej i popularnej w dzisiejszych czasach idei zrównoważonego rozwoju. Edukacja jest systemem kształcenia, nabywania postaw, umiejętności i wiedzy. Oprócz edukacji nieformalnej opisanej powyżej, wyróżniamy również edukację formalną – edukacja w placówkach oświatowych (przedszkola, szkoły, uniwersytety) oraz realizowana w trakcie warsztatów, szkoleń, prelekcji, zgodnie z podstawą programową przygotowaną przez Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki Wyższej. W Polsce hasło “EKOLOGIA” często kojarzy się z oszczędzaniem wody, oszczędzaniem energii, czy też segregacją odpadów. To hasło jest błędnie używane. Prawdziwe znaczenie słowa Ekologia (gr. οἶκος (oíkos) ‘dom’ + λόγος (logos) ‘słowo, nauka’) – nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami (czyli strukturą ekosystemów). Zaś ochrona środowiska to całokształt działań zmierzających do naprawienia wyrządzonych szkód lub zapobiegających wyrządzeniu szkód fizycznemu otoczeniu lub zasobom naturalnym, jak też działania zmierzające do zmniejszenia ryzyka wystąpienia takich szkód, bądź zachęcające do efektywnego wykorzystywania zasobów naturalnych, w tym środki służące oszczędzaniu energii i stosowania odnawialnych źródeł energii [1]. Sposoby ochrony środowiska: racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom, utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego, recykling, czyli segregowanie odpadów w celu ich ponownego użycia. Podsumowując znaczenie oficjalne oznacza ekologię jako naukę, która zajmuje się badaniem funkcjonowania przyrody oraz oddziaływania pomiędzy organizmami a ich środowiskiem naturalnym. Dzisiaj słowo “ekologia” jest często potocznie rozumiane jako “ochrona środowiska” Gdyby się jednak trzymać formalności, definicja „ekologia” nie zawiera w sobie nic z „ochrony środowiska”. Ze względu na coraz większą degradację środowiska przyrodniczego wywołaną czynnikami antropogenicznymi, znaczenie terminu „ekologia” uległo rozszerzeniu o działania podejmowane w celu ochrony środowiska oraz kwestie związane z relacją człowiek – przyroda [2]. Edukacja ekologiczna – koncepcja kształcenia i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem myśleć globalnie – działać lokalnie. Dewastacja i degradacja środowiska nakazują konieczność szeroko rozumianej edukacji ekologicznej wszystkich grup społecznych i zawodowych” [3]. Początki edukacji ekologicznej związane są z wydarzeniami międzynarodowymi. Wielkie znaczenie w tym zakresie miała I Międzynarodowa Konferencja UNESCO dotycząca edukacji ekologicznej, która odbyła się w 1977 roku w Tbilisi.[4] W potocznym rozumieniu są to wszelkie formy działalności skierowanej do społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, które mają na celu wpływanie na poziom świadomości ekologicznej, propagowanie konkretnych zachowań korzystnych dla środowiska naturalnego, upowszechnianie wiedzy o przyrodzie. Działania te prowadzone są przez szkoły, przez specjalistyczne placówki edukacyjne zarówno publiczne jak i niepubliczne, a także przez liczne organizacje ekologiczne. Edukacja ekologiczna obecna jest w formalnym systemie kształcenia, uwrażliwia na problemy i zagrożenia środowiskowe, uświadamia ich przyczyny i skutki, uczy metod ich rozwiązywania oraz odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze, a także mobilizuje do czynnego podejmowania działań (osobistych i grupowych) na rzecz ochrony środowiska. Warto jeszcze tutaj przytoczyć definicję zrównoważonego rozwoju. Określa właściwy sposób postępowania człowieka względem środowiska: „jest to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń” [4]. Głównym celem zrównoważonego rozwoju powinno być upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy ekologicznej i kształtowanie świadomości ekologicznej poczynając od najmłodszych dzieci. Jednakże musimy pamiętać o tym aby edukować innych i zmieniać swoje złe nawyki na proste ekologiczne praktyki, sami musimy zacząć od siebie, a następnie dzielić się wiedzą, praktykami, doświadczeniami z innymi. Nauczyciel edukacji ekologicznej sam musi dawać przykład uczniom, musi być propagatorem różnych działań, motywatorem uczniów. Musi posiadać prawidłowo ukształtowaną postawę proekologiczną. Przekazywana wiedza musi być spójna nie tylko z teorią ale również z praktyką. Nauczyciel powinien potrafić zaciekawić i swoją postawą, zachęcać uczniów do podejmowania proekologicznych zachowań. Dobrze byłoby gdyby nauczyciel organizował różne formy pracy na rzecz dbania o środowisko i aktywnie w nich uczestniczył [6].
1. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. (CELEX: 32014R0651). https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32014R0651 2. E. Buchcic, Edukacja ekologiczna priorytetem wykształcenia współczesnego człowieka, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2009, nr 7, s. 203
3. S. Dziekoński, Znaczenie katechezy w edukacji ekologicznej, „Pedagogia Christiana” 2011, nr 2.
4. W. Okoń, Deklaracja z Tbilisi, (w:) W. Kozaczyński, Edukacja ekologiczna młodzieży szkół ponadpodstawowych w wybranych rejonach Polski południowo-wschodniej, Kraków 2003, s. 9.
5.M. Feretycka, Wychowanie przedszkolne, (w:)Naturalne środki dydaktyczne red. B. Poskrobko, Dział Wydawnictw i Poligrafii Politechniki Białostockiej, Białystok 1998, s. 90.
6. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/6216/Edukacja_ekologiczna.pdf
Centrum Edukacyjne
Ekolandia.edu
e- mail: ekolandia.edu@gmail.com
telefon: +48 502 677 592