“Ziemi nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy ją od naszych dzieci.” Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry

Mamy nadzieję, że ten artykuł dostarczy Państwu dużą dawkę praktycznej wiedzy, z którą będziecie mogli się dzielić z innymi. Chcemy tutaj zaprezentować Państwu ciekawe pomysły na działania z zakresu szeroko pojętej edukacji ekologicznej, które możecie Państwo wprowadzić w swojej placówce oświatowej.

Do zadań nauczyciela powinno, więc należeć:

Projektowanie sytuacji edukacyjnych rozbudzających wewnętrzną motywację dziecka do twórczej aktywności, zaspokajających jego potrzeby, uczących odpowiedzialności za podjęte decyzje,
Włączanie rodziców w rytm życia placówki, przez zaproszenie ich do wspólnych zajęć, zabaw z dziećmi,
Doskonalenie warsztatu pracy przez uczestniczenie w kursach
Włączenie pracowników technicznych przedszkola do realizacji programu ekologicznego przez zainteresowanie ich tym zagadnieniem,
Kształtowanie współodpowiedzialności dzieci za stan „ kącik recyklingowy”, “kącik przyrodniczy”
Angażowanie dzieci do prac na rzecz ochrony środowiska, w najbliższej okolicy lub choćby w ogrodzie przedszkolnym” [1].

Przygotowaliśmy dla Państwa wykaz ciekawych inicjatyw, w które mogą zaangażować się dzieci przedszkolne, dzieci szkolne, młodzież, dorośli w tym rodzice, nauczyciele czy też dyrekcja danej placówki.

1. Akcja "BOOKCROSSING" - wymiana książek.

Polega na tym, że w placówce umieszone jest pudełko z plakatem informującym o akcji. Dzieci do tego pudełka mogą przynosić z domu – nie potrzebne książeczki, które inne dzieci mogą zabrać “na zawsze” do domu, oznacza to że tych książeczek nie trzeba oddawać. Można taką akcję zainaugurować zaraz po Dniu Ziemi – 23 kwietnia – jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich jest to doroczne święto organizowane przez UNESCO w celu promocji czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich. Można w placówce umieścić plakaty zachęcające dzieci i rodziców do “książkowych domowych porządków” oraz do przynoszenia książeczek do placówki. Warto następnie z dziećmi z całej placówki zrobić spotkanie i zaangażować je do wspólnej wymiany książeczek. Po wspólnej wymianie książek można zorganizować w placówce wspólne czytanie książek. Aby dzieci nie zapomniały o akcji wymiany książek – w widocznym miejscu na korytarzu można umieścić pudełko z plakatem “BOOKCROSSING”. Inicjatywa ta jest zgodna z zasadą 3 R – która odnosi się do hierarchii postępowania z odpadami, 3 R (reduce – ograniczam, reuse – używam ponownie, recycle – oddaje do recyklingu) uczy dzieci po pierwsze ograniczenia ilości powstających odpadów, po drugie zasady nie wyrzucam – przekazuję, dzielę się z innymi oraz używam ponownie. Zachęca również do tego że zamiast kupować nowe – można się wymienić.

2. Akcja "SEGREGACJA-REWELACJA"

Umieszczenie w klasach/salach pojemników na odpady: – niebieski – papier – żółty – metal i tworzywa sztuczne – czarny – odpady zmieszane -* dodatkowo w niektórych gminach obowiązuje już podział na odpady bio – pojemnik brązowy. Placówki oświatowe podlegają gminom, więc muszą dopytać w swojej gminie czy mają obowiązek segregacji odpadów bio. Pamiętajcie o tym, że jeśli prowadzicie działania edukacyjne z zakresu selektywnej zbiórki odpadów, to muszą być one spójne. Nie może być tak że w placówce organizowane są warsztaty, których celem jest podniesienie poziomu wiedzy z zakresu segregacji, a w placówce nie ma nawet pojemników – lub są ale gdzieś schowane (takie sytuację zdarzały mi się w niektórych placówkach).

Jeśli brakuje Wam pomysłów na stworzenie Szkolnego systemu segregacji odpadów i recyklingu to skorzystajcie z naszego szkolenia Jak stworzyć szkolny program segregacji odpadów i recyklingu – Eko Warsztaty, Edukacja ekologiczna dla każdego – Ekolandia.edu (ekolandiaedu.pl) – zainspirujemy Was do działania.

3. Akcja ZBIÓRKI NAKRĘTEK

Ekologiczne pokazy mody, czy też “potworki – stworki” ze śmieci to już przeżytek w szkołach. Nie wiem z skąd to przyszło i skąd się wzięły te “ekologiczne pokazy mody” czyli marnowanie worków, bibuły, koralików po to, aby zrobić “ekologiczny” pokaz mody, który nic wspólnego z ekologią nie ma…

Jeśli mamy propagować działania na rzecz środowiska to sami najpierw się wyedukujmy. Nie możemy uczyć dzieci, że robienie sobie czegoś – czyli byle czego ze śmieci to ekologia.

W większości obklejone rzeczy, które dzieci wykonują nie nadają się do recyklingu – bo przecież nikt nie będzie siedział po lekcjach i odklejał pudełka od jajek od plastikowych butelek, które wcześniej zostały zamocowane na gorący klej. Obklejanie plastikowych butelek cekinami, bibułą czy jakimś koralikami – to też nie “ekologia”!

Jeśli chcemy nauczyć dzieci “ekologii” to opowiedzmy im o prawidłowej segregacji odpadów, o recyklingu i przede wszystkim o nie marnowaniu, ograniczeniu ilości powstających odpadów. Zachęćmy do tego aby nosiły śniadaniówki bez folii aluminiowej, bez woreczków lub pakowały kanapki w woskowijki. Nie używajmy plastikowych butelek, które są zrobione z ropy naftowej, niektóre z nich zawierają BISFENOL – szkodliwy dla dzieci. Zachęcajmy do noszenia bidonów – ale nie byle jakich z napisem MADE IN CHINA – tylko ze specjalnym oznaczeniami BPA FREE – wolne od bisfenolu.

4. Akcje ekologiczne z okazji DNIA ZIEMI

Recykling to przetwarzanie odpadów. Celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów. Recykling obejmuje odzyskiwanie surowców z produktów odpadowych i wykorzystywanie ich do produkcji nowych, poszukiwanych towarów. Jednym z wielu odpadów, który jest poddawany recyklingowi są nakrętki plastikowe, które mają poniższe oznaczenia.

Akcje zbiórki nakrętek często organizowane są przez różne fundacje, stowarzyszenia do których należą podopieczni potrzebujący pomocy. Organizatorzy akcji często zbierają wszystkie zakrętki: od napojów po szamponach, kosmetykach czy nawet chemii gospodarczej. Warto zasięgnąć informacji, gdzie wokół Państwa placówki zbierane są nakrętki.

We Wrocławiu Fundacja Wrocławskie Hospicjum dla Dzieci https://hospicjum.wroc.pl/nakretki-dla-hospicjum organizuje akcję zbiórki nakrętek.

Placówki szkolno – przedszkole mogą dołączyć do udziału w akcji. Fundacja zapewnia również pojemnik – beczkę oraz plakaty. Wrocławskie Hospicjum współpracuje również z placówkami z poza Wrocławia, jeśli chcesz zaangażować swoją placówkę do udziału w akcji zadzwoń, lub napisz maila i zapytaj czy możecie podjąć współpracę z fundacją.

Warto zaangażować swoją placówkę w zbiórkę nakrętek. Dzięki temu mamy korzyść w postaci zbiórki surowca, pomocy innym. Jak i również podnoszenia świadomości z zakresu segregacji odpadów. Można również zorganizować w poszczególnych klasach pojemniki na nakrętki. Wcale nie trzeba wydawać pieniędzy na piękne pojemniki na nakrętki.

Wystarczy poświęcić jedną lekcję, poprosić uczniów aby przynieśli kartony od butów, papiery kolorowe i flamastry – i poprosić uczniów aby sami zrobili do każdej klasy w szkole pojemniczek na nakrętki, który zostanie umieszony obok kolorowych koszy na segregację. W ten sposób zachęcimy uczniów do podejmowania praktycznych działań na rzecz środowiska. Organizując takie akcje należy pamiętać o systematyczności i wyznaczeniu koordynatora nakrętek – który będzie odpowiedzialny za odbiór nakrętek z poszczególnych klas jak i również zapewni odbiór większej ilości nakrętek z całej placówki. Bardzo fajnym rozwiązaniem w przedszkolach czy też szkołach jest zbiórka nakrętek do butelek po wodzie 5 litrowej. Można umieścić butelki na korytarzach i dzieci same mogą wrzucać nakrętki.

Ciekawą zabawą jest segregacja nakrętek względem kolorów.